درمان فوری تنگی نفس در خانه!

درمان فوری تنگی نفس در خانه!

تنگی نفس که می‌تواند ناشی از عوامل ساده‌ای مانند کیفیت پایین هوا، ورزش یا عفونت‌های ویروسی باشد، اگر تحت تأثیر بیماری‌های زمینه‌ای و جدی مانند عفونت ریه، حمله قلبی، آمبولی ریه، فشار خون پایین، COPD، آسم و یا سرطان بروز پیدا کرده باشد، می‌تواند بسیار جدی و خطر آفرین شود.  (1) بنابراین متخصصان پیشنهاد می‌کنند که در صورت تکرار احساس تنگی نفس با پزشک خود مشورت کرده، علت دقیق را بیابید و راهکار کنترل این مشکل با اهمیت را بیاموزید. بنابراین اگر شما یا یکی از نزدیکانتان به صورت مداوم با تنگی نفس مواجه می شوند، با توانی نو در ادامه این مقاله همراه باشید:

تنگی نفس چیست؟

وقتی با وجود ولع و نیاز شدید به تنفس، فرد نفس کم آورده و قادر به دم و بازدم عادی نیست، اصطلاحاً دچار تنگی نفس شده است. این وضعیت که با احساس فشار در قفسه سینه، خفگی و عدم ورود هوای کافی به ریه ها همراه است، معمولاً در صورت انجام فعالیت‌های بدنی شدید یا ابتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی بروز می‌کند. (2)

هر یک از موارد زیر می‌تواند نشانه بروز تنگی نفس باشد:

• احساس خفگی و مشکل در نفس کشیدن
• تنفس سریع و کم عمق
• سرفه کردن
• تنگی نفس پس از ورزش (زودتر از دفعات پیش)
• سفتی یا گرفتگی قفسه سینه
• خس خس سینه
• تپش قلب

تنگی نفس معمولاً با استراحت، انجام برخی موارد ساده در منزل و استفاده از دستگاه‌های کمک تنفسی یا دستگاه اکسیژن ساز بهبود می یابند؛ اما توجه داشته باشید که اگر احساس تنگی نفس به صورت ناگهانی، بی دلیل یا با شدت زیاد رخ دهد، ممکن است نشانه یک وضعیت پزشکی جدی باشد! در چنین شرایطی، و در صورتی که تنگی نفس با درد یا فشار قفسه سینه، سرفه‌های خونی یا درد گردن همراه بود، لازم است سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

 

بیشتربدانید: مرکز فروش انواع دستگاه اکسیژن ساز خانگی و بیمارستانی1401

 

چرا تنگی نفس را تجربه می‌کنیم؟

تنگی نفس همیشه با سلامت فرد در ارتباط مستقیم نیست و گاهی فقط به دلیل فعالیت فیزیکی شدید یا رفتن به ارتفاعات بروز می‌کند. با این وجود مشکلات تنفسی می‌تواند نشانه‌ای از مسائل جدی‌تر سلامتی نیز باشد. به عنوان مثال مشکلات مرتبط با ریه شامل: آسم، فیبروز بینابینی، ذات الریه، پنومونی، بیماری مزمن انسدادی ریه، کلاپس، آمبولی، کروپ، سرطان، سل، اِدِم، فشار خون ریوی، سارکوئیدوز و التهاب در بافت‌های اطراف ریه می‌باشند. (3)

برای اینکه تنگی نفس بدون منشاء سلامتی را از انواع حاد تشخیص دهید، در نظر داشته باشید که انواع مزمن تنگی نفس که نیاز به مراقبت‌های پزشکی خواهند داشت، به صورت ناگهانی، شدید و به صورت واکنشی آلرژیک بروز می‌کنند، پس از حدود 30 دقیقه استراحت همچنان ادامه یافته یا حتی بدتر می شوند!

 

ردیف	منشا کلی	بیماری های زمینه ای
1	بیماری‌های قلبی	نارسایی قلبی فتق هیاتال فشار خون پایین
2	مشکلات عصبی	اضطراب
3	کم تحرکی و مشکلات وزن	چاقی
4	مشکلات خونی	کم خونی از دست دادن شدید خون
5	مشکلات استنشاقی	مسدود شدن مجرای تنفسی استنشاق بیش از حد مونوکسید کربن
6	سایر عوامل	واکنش‌های آلرژیک

 

درمان خانگی تنگی نفس

اگر علت بروز تنگی نفس، مشکلات یا بیماری‌های زمینه‌ای خطرناک نباشد، استفاده از دستگاه‌های کمک تنفسی ضرورت چندانی نداشته و احتمالاً راهکار‌های زیر می‌توانند تأثیر بسزایی در افزایش ظرفیت تنفسی و رفع تنگی نفس داشته باشند:

1. نفس عمیق

برخی متخصصان گزارش کرده اند که نفس عمیق، از شکم، می‌تواند تأثیر زیای در رفع تنگی نفس داشته باشد. به این ترتیب که:

• روی پشت دراز بکشید و دست‌ها را روی شکم خود بگذارید.
• عمیقاً و از طریق بینی نفس بکشید. به این صورت که شکم را منبسط کنید و اجازه بدهید تا ریه‌ها از هوا پر شوند.
• به مدت چند ثانیه، نفس خود را نگه دارید.
• سپس به آرامی و از طریق دهان، نفس خود را بیرون داده و ریه‌ها را خالی کنید.

این تمرین را می‌توان چندین بار در روز و در زمانی که احساس تنگی نفس می‌کنید، انجام دهید. کافی است به جای نفس‌های سریع و کوتاه، به آرامی و عمیق نفس بکشید. به علاوه دیگر تمرینات نفس درمانی مانند تنفس دیافراگمی نیز می‌توانند مؤثر واقع شوند. نکته مهم این است که در صورت ادامه یافتن دفعات ابتلا به تنگی نفس، حتماً باید با متخصص مشورت کنید. زیرا اگر علل سلامتی خاص مانند مشکلات ریوی عامل بروز این مشکل باشند، تمرینات تنفسی به خصوص اگر به درستی انجام نشوند، ممکن است خطرساز شده و حتی خود آنها عامل جدیدی برای بروز این معضل تنفسی باشند!

2. پیدا کردن وضعیت مناسب برای بدن

در مواقع بروز تنگی نفس، سعی کنید موقعیت یا وضعیتی را برای ایستادن، نشستن یا دراز کشیدن پیدا کنید که در آن حالت آرام باشید و راحت‌تر تنفس کنید. این روش درمانی بخصوص برای شرایطی که عوامل عصبی مثل اضطراب یا فشار‌های عصبی عامل تنگی نفس باشند، مفید خواهد بود. از جمله وضعیت هایی که فشار کمتری را روی مجاری تنفسی وارد می‌کنند و بنابراین می‌توانند تنفس را بهبود بخشند، موارد زیر را می‌توان نام برد:

• روی یک صندلی، رو به جلو بنشینید و از یک میز برای حمایت سر استفاده کنید.
• پشت خود را به دیوار تکیه داده و بایستید و در واقع وزن خود را روی دیوار بیندازید.
• در حالت ایستاده، آرنج‌ها را از پشت روی یک میز تکیه دهید، به این صورت فشار وزن بدن از روی پاها برداشته می‌شود.
• به صورتی که سر روی بالش بوده و بین زانوها نیز بالش دیگری قرار داده شود، دراز بکشید و سعی کنید که ریلکس باشید.

3. استفاده از فن دستی یا بادبزن

برخی متخصصان معتقدند پنکه‌های دستی یا بادبزن با دمیدن هوا به سمت بینی و صورت، احساس تنگی نفس را بهبود می‌بخشند. به عبارت دیگر، احساس کردن جریان هوا همزمان با استنشاق آن، احتمالاً باعث ورود هوای بیشتری به مجاری تنفسی خواهد شد. البته به شرط آنکه تنگی نفس به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای نباشد!

در صورتی که کیفیت هوا در محل کار یا زندگی شما خوب است، حتی باز کردن پنجره‌ها نیز می‌تواند به کاهش احساس تنگی نفس کمک کند!

4. مصرف قهوه سیاه و زنجبیل تازه

طبق برخی تحقیقات نوشیدن قهوه سیاه به دلیل وجود مقدار قابل توجه کافئین در آن، با شل کردن عضلات و ماهیچه‌های موجود در مجاری تنفسی، به بهبود احساس تنگی نفس کمک می‌کند. البته توجه داشته باشید که نوشیدن بیش از حد کافئین نیز می‌تواند منجر به افزایش ضربان قلب شود. بنابراین با وجود اثرات مثبت این نوشیدنی در کاهش علائم آسم و تنگی نفس، باید در مصرف آن حد اعتدال را رعایت کرد!

به علاوه، برخی تحقیقات نشان داده است که زنجبیل تازه احتمالاً در مبارزه با انواعی از ویروس‌های عامل عفونت تنفسی مفید است. بنابراین مصرف زنجبیل تازه چه به صورت خام و چه به صورت دم نوش، ممکن است در کاهش تنگی نفس مؤثر باشد. مثلاً می‌توانید 2-1 قاشق غذا خوری زنجبیل تازه را پوست گرفته، خرد کرده و به دو فنجان آب جوش اضافه کنید. این ترکیب را برای تهیه چای زنجبیل به مدت 10 دقیقه بجوشانید و سپس همراه با عسل نوش جان نمایید.

5. بخور یا استنشاق بخار

بخور آب گرم با تمیز نگه داشتن مجاری تنفسی و جلوگیری از احتقان بینی، امکان تنفس راحت‌تر را فراهم می‌کند. علاوه بر این، گرما و رطوبت ناشی از بخار آب، با تجزیه مخاط ریه ها، ممکن است تنگی نفس را نیز به میزان قابل توجهی کاهش دهد. توجه داشته باشید که حتماً نیازی به دستگاه‌های بخور الکتریکی نیست. کافی است یک کاسه را از آب داغ پر کنید، چند قطره اسانس نعنا یا چند عدد کریستال اکالیپتوس (به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد قارچی)  در آن بریزید، صورت خود را روی سطح کاسه گرفته و برای جلوگیری از هدر رفتن بخار روی سر خود یک حوله بکشید. سپس به آرامی نفس عمیق بکشید و بخار را به درون مجاری تنفسی خود هدایت کنید. فقط توجه داشته باشید که دمای بخار آب را قبل از استنشاق کنترل کنید تا مانع از سوزاندن پوست صورت یا حتی مجاری تنفسی بینی شوید!

 

بیشتربدانید: استفاده از دستگاه کمک تنفسی بای پپ چه عوارضی دارد؟؟؟

 

دستگاه‌های کمک تنفسی و اکسیژن ساز

در شرایطی که بیمار به صورت مداوم دچار تنگی نفس می‌شود و در واقع بروز این مشکل تنفسی با بیماری‌های زمینه‌های مرتبط است، پزشکان متخصص استفاده از دستگاه‌های کمک تنفسی و دستگاه اکسیژن ساز را پیشنهاد می‌کنند. این دستگاه‌های کمک تنفسی که انواع گوناگونی دارند، با توجه به نیاز بیمار تجویز شده و راه حل قابل اعتمادی برای درمان فوری تنگی نفس در خانه هستند!

وظیفه دستگاه‌های کمک تنفسی فراهم کردن شرایط دم و بازدم راحت‌تر و باکیفیت‌تر برای بیمار است. به عبارت دیگر اکسیژن سازها با شبیه سازی عمل تنفس، باعث ورود میزان اکسیژن بیشتر به بدن بیمار و به علاوه خروج مقدار بیشتری کربن دی اکسید از سیستم تنفسی وی می شوند.

برخی انواع دستگاه‌های کمک تنفسی که به راحتی نیز از طریق توانی نو در دسترس هستند عبارتند از:

• دستگاه بای پپ
• دستگاه سی پپ
• ونتیلاتور تنفسی
• نبولایز
• دستگاه اکسیژن ساز
• آمبوبگ
• اسپیرومتر

برای انتخاب مناسب‌ترین نوع دستگاه‌های کمک تنفسی و اکسیژن ساز، بهتر است با پزشک متخصص خود مشورت نموده و سپس سری به توانی نو بزنید!