هر آنچه باید در مورد دستگاه‌های اسپیرومتری دانست!

رشد روزافزون بیماری‌های تنفسی و آسیب‌های ناشی از آن، باعث توسعه هر چه بیشتر و سریع‌تر دستگاه‌های کمک تنفسی گردیده و دستگاه اسپیرومتری نیز یکی از این دستگاه‌هاست. این دستگاه برای سنجش میزان حجم مورد استفاده ریه افراد استفاده می‌شود و در تشخیص نوع و شدت بیماری‌های ریوی نقش به‌سزایی ایفا می‌کند. اسپیرومتر، گزارش آزمایشات خود را بر روی برگه یا مانیتوری به نام اسپیروگرام منتشر می‌کند و نمودار گزارش شده می‌تواند معیاری برای بررسی دقیق‌تر حجم ریه توسط پزشک معالج باشد. در این مقاله از تجهیزات پزشکی توانی نو، قصد داریم درباره انواع دستگاه کمک تنفسی و همچنین انواع دستگاه اسپیرومتری، اطلاعاتی کاربردی را با شما به اشتراک بگذاریم.

 

بیشتربدانید: چه کالاها و اقلامی جزو کالای پزشکی شناخته می‌شوند؟

نحوه عملکرد دستگاه اسپیرومتری

دستگاه اسپیرومتری برای سنجش شدت و کیفیت تنفس بیماران ریوی مورد استفاده قرار می‌گیرد و شیوه عملکرد آن بستگی به نوع دستگاه دارد. این دستگاه شامل سه مجرای متصل به هم است که یکی از آن‌ها متصل به دستگاه و دو لوله دیگر به لوله‌های دم و بازدم معروف هستند. هوای موجود در لوله دم به صورت آنالیز شده موجود بوده و با تنفس بیمار به درون ریه وی منتقل می‌شود. سپس در زمان بازدم، لوله مربوط به دم مسدود شده و هوا به صورت مستقیم به درون دستگاه منتقل می‌شود. آهک سود دار موجود در لوله بازدم باعث جذب کربن دی اکسید بازدم بیمار شده و امکان تنفس مجدد را فراهم خواهد کرد.

به زبان ساده هنگام استفاده از این دستگاه بیمار تنفسی باید قسمتی از دستگاه را که دارای دهانه‌ای برای پذیرش بازدم آنان است در دهان گذاشته و با راهنمایی اپراتور دستگاه و یا پزشک، در حالت‌های مختلف و با شدت‌های مختلف در دهانه دستگاه بدمد. بازدم فرد بیمار می‌تواند اطلاعاتی را در اختیار دستگاه قرار دهد که با سنجش آن، اسپیرومتر گزارشی را در قالب یک نمودار کاغذی یا دیجیتال به اپراتور ارائه می‌کند.

این دستگاه قادر است با استفاده از شدت بازدم بیمار، میزان هوای جا شده در ریه را مورد سنجش قرار دهد و آن را با استانداردهای موجود مقایسه کند و به این ترتیب، تنگی نفس یا گرفتگی ریه را تشخیص دهد. به علاوه دستگاه اسپیرومتری می‌تواند حجم اجبار بازدمی (FEV-1) که میزان هوای خارج شده از ریه بیمار در هر ثانیه است را نیز ثبت کند. در کنار این پارامتر مهم، پارامترهای دیگری مانند  FEF، PEF، LTN و... را نیز اندازه گیری کند که این کار را با اندازه گیری میزان کربن دی اکسید موجود در بازدم انجام خواهد داد.

معرفی پارامترهای قابل اندازه گیری توسط اسپیرومتری

در اینجا هر یک از این پارامترها را به شما معرفی خواهیم کرد:

FEV

حداکثر حجم هوایی که در هنگام بازدم پر فشار در یک ثانیه (ثانیه اول بازدم) از ریه خارج می‌شود.

FVC

حداکثر حجم هوایی است که پس از یک دم عمیق می‌تواند با فشار هر چه بیشتر از ریه خارج شود. نسبت FEV-1 به FVC در سنجش حجم اجباری ریه بسیار اهمیت دارد.

SVC

حداکثر ظرفیت بازدم آرام (بی فشار)

FFF 25-75%

جریان هوا در میانه ی بازدم یا زمانی که ریه بین 25% الی 75% هوای خود را تخلیه کرده است.

PEF

حداکثر جریان بازدم هوا زمانی که شخص حداکثر تلاش خود برای بازدم را انجام می‌دهد.

MMEF

جریان هوای میانه بازدم زمانی که بیمار با حداکثر تلاش خود در حال بازدم است.

پس از تعیین ظرفیت اکسیژن هر ریه و میزان کربن دی اکسید خروجی آن، عملکرد ریه‌ها مشخص شده و اختلالات احتمالی نیز به سادگی قابل تشخیص خواهند بود. این دستگاه همچنین به عنوان وسیله‌ای برای تمرین تقویت ریه افراد و معیاری برای سنجش میزان اکسیژن موجود در هوای اطراف بیمار و تاثیر آلاینده‌های هوایی بر روی ریه فرد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

بیشتربدانید: راهنمای خرید اکسیژن ساز برای بیماران تنفسی!

انواع دستگاه اسپیرومتری

دستگاه‌های اسپیرومتر انواع بسیار متنوعی دارند که با توجه به کارایی و عملکرد، می‌توان آنان را دسته بندی نمود. در هر دسته بندی و از هر نوع این دستگاه نیز مدل‌ها و برندهای مختلفی وجود دارد که می‌توان درباره همه آن‌ها صحبت نمود. اما در اینجا قصد داریم انواع دستگاه اسپیرومتری را از نظر کارایی، دسته بندی و معرفی نماییم:

پلتیسموگرافی

دقیق‌ترین نوع اسپیرومتری است که دقت بسیار بالایی در اندازه گیری حجم مفید ریه افراد و شدت عملکرد ماهیچه‌های تنفسی دارد. میزان دقت این نوع اسپیرومتر به قدری بالا است که برای انجام آزمایش فرد باید در یک اتاق کوچک مخصوص به نام بادی باکس قرار گرفته و آزمایش را تحت شرایط خاص انجام دهد.

اسپیرومتر تشویقی

این نوع اسپیرومتر برای بیمارانی که نیاز به تمرین تنفس و تقویت ریه و یا ماهیچه‌های تنفسی دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. از معروف‌ترین این دستگاه‌ها می‌توان به اسپیرومتر بسمد مدل TB-93500 موجود در فروشگاه ما اشاره کرد که توانایی سنجش حجم ریه و کیفیت تنفس را داشته و به عنوان یک دستگاه مکانیکی با دقت بسیار بالا و ظرفیت 5000 سی سی می‌تواند به بیماران تنفسی در تمرین تنفس و تقویت دستگاه تنفسی کمک کند.

اسپیرومترهای مشابه آسیاب بادی

این نوع اسپیرومترهای مکانیکی بدون نیاز به مخزن رطوبت می‌توانند عملکرد ریه بیماران را مورد سنجش قرار دهند و نحوه عملکرد آن‌ها شبیه به آسیاب بادی است. این دستگاه برای سنجش نسبت FEV-1 به FVC بسیار مفید است و به دلیل حجم و وزن کمی که دارد، در مراکز غیر تخصصی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. عملکرد این دستگاه به این صورت است که بیمار در قسمت دهانی آن با حداکثر توان دمیده و پره‌های داخلی این دستگاه را مانند یک آسیاب بادی به چرخش در می‌آورد. این چرخش می‌تواند حداکثر فشار بازدم بیمار را در طول زمان سنجیده و نتیجه آن را به صورت کتبی گزارش کند.

پیک فلومتر

این نوع از دستگاه اسپیرومتری نیز یکی دیگر از انواع مکانیکی آن است که ساختاری بسیار ساده دارد. این دستگاه کوچک خانگی از یک دهانی و یک اهرم سنجش تشکیل می‌شود که با بازدم بیمار، می‌تواند حداکثر میزان جریان بازدم (PEF) را سنجیده و با بر روی صفحه درجه نشان دهد. این دستگاه برای بیماران تنفسی که نیاز به سنجش روزانه و مداوم PEF دارند، بسیار مفید است و ساختار و عملکرد ساده آن باعث می‌شود از آن در خانه و به صورت روزانه و ساعتی نیز به راحتی استفاده شود. دستگاه پیک فلومتر بزرگسال بسمد با گستره اندازه گیری 5 - 800 L/Min برای حالت کامل و 5 - 300 L/Min برای حالت Low در فروشگاه آنلاین توانی نو موجود است.

اسپیرومتر الکترونیکی

این دستگاه‌ها پیشرفته‌ترین نوع اسپیرومتر هستند که معمولاً در مراکز تخصصی مورد استفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند به طور دقیق تمامی پارامترهای تنفسی نام برده در ابتدای این مطلب را مورد ارزیابی قرار دهند. این دستگاه‌ها به وسیله سنسورهای موجود و مبدل‌های اولتراسونیک سرعت می‌توانند وضعیت تنفسی بیمار را در حالات مختلف تنفسی مورد ارزیابی قرار داده و نتیجه را بر روی صفحه نمایشگر به صورت کاملاً دیجیتالی نشان دهند. همچنین این دستگاه‌ها معمولاً دارای پرینتری هستند که نتیجه ارزیابی‌های کامپیوتری را به صورت مجموعه‌ای گزارشات عددی و گرافی پرینت کرده و در اختیار پزشک متخصص قرار می‌دهند.

 

بیشتربدانید: آناتومی و عملکرد ریه به چه صورت است؟

انواع دستگاه کمک تنفسی

در کنار دستگاه‌های اسپیرومتری که تنها عمل سنجش میزان حجم ریه و دیگر پارامترهای مربوط به تنفس را انجام می‌دهند، دستگاه‌های دیگری نیز هستند که در کنار این سنجش، به عمل تنفس نیز کمک می‌کنند و به آن‌ها اسپیرومترهای کمک تنفسی نیز گفته می‌شود. هر چند این دستگاه‌ها به صورت مستقل شناخته می‌شوند؛ اما همگی را می‌توان در یک خانواده (دستگاه‌های کمک تنفسی) قرار داد. برخی از این دستگاه‌ها عبارتند از:

دستگاه CPAP

این دستگاه با دمیدن هوا با اکسیژن به غلظت 21% یعنی مشابه محیط طبیعی، از انسداد و تنبلی ریه بیمار جلوگیری می‌کند و برای آپنه یا وقفه‌های تنفسی کاربرد دارد.

دستگاه BiPAP

دستگاه بای پپ نیز دستگاهی مشابه سی پپ است که برای جلوگیری از انسداد ریه در زمان خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد و با کمک این دستگاه بیمار می‌تواند با دو فشار مختلف قابل تنظیم، تنفس کند.

دستگاه ونتیلاتور

این دستگاه برای بیمارانی که وضعیت ریوی وخیمی دارند و امکان تنفس تا حدود زیادی برای آن‌ها وجود ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد و به طور کامل کار تنفس مصنوعی با ریتم طبیعی را برای بیمار انجام می‌دهد.

دستگاه اکسیژن ساز

دستگاه اکسیژن ساز دستگاهی است که برای بیماران نیازمند به اکسیژن با غلظت بیش از 21% مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه قادر است با جذب هوای محیط و فیلتر کردن آن، اکسیژن با غلظت 92 درصد و رطوبت را به ریه بیمار منتقل کند.

دستگاه پالس اکسیمتر

دستگاه پالس اکسیمتر نیز دستگاهی برای سنجش غلظت اکسیژن خون بیماران است که عموماً بر روی انگشت آنان نصب شده و غلظت اکسیژن خون را اندازه گیری می‌کند.

 

بیشتربدانید: جدید ترین راه‌های درمان وقفه تنفسی و خروپف 2021

جمع بندی و نتیجه گیری

دستگاه اسپیرومتری یکی از دستگاه‌های مربوط به سیستم تنفسی انسان است که پزشکان به کمک آن قادر هستند میزان حجم مفید ریه را اندازه گیری کرده و پارامترهای مختلف مربوط به عملکرد ریه‌ها، ظرفیت فعال ریه‌ها و همچنین ماهیچه‌های تنفسی را مورد ارزیابی قرار دهند. این دستگاه برای سنجش سلامت ریه و سیستم تنفسی و همچنین میزان تاثیر آلاینده‌های مختلف بر این سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد و در مواقعی نیز به عنوان دستگاهی برای تمرین تنفس بیمارانی که مشکل تنفسی دارند، کاربرد خواهد داشت. انواع دستگاه اسپیرومتری که در این مطلب به آن‌ها اشاره کردیم از طریق «فروشگاه آنلاین توانی نو»، قابل خریداری خواهد بود. ما در مجموعه توانی نو، بهترین‌ها را برای شما گرد هم آورده‌ایم و تمامی محصولات را با ضمانت اصالت کالا و سلامت عملکرد به مشتریان خود ارائه می‌کنیم.